Over Pander


 
 

Gelegen aan de Brouwersgracht, Spijkermakersstraat en het Buitenom, ligt het Pandercomplex. Het voelt als een oase in het centrum van Den Haag wanneer je door de poorten van het complex het Binnendoor, ook wel ‘het Panderplein’, op komt. Op het plein is sinds 2010 een binnenstadsvolkstuin gecreëerd wat zorgt voor verbinding en interactie tussen de bewoners en de bezoekers. En dát is een van de kernwaarden van de vereniging Wonen Werken Pander. De oude meubelfabriek Pander is eind jaren tachtig omgebouwd tot een woon-werkgemeenschap waarin mensen van jong tot oud en van allerlei slag samen streven naar een ideale leefomgeving. Een veilige plek midden in de stad waar je weet wie je buren zijn en waar je actief met elkaar en de plek waar je woont bezig bent om het leven zo aangenaam mogelijk te maken.

Uniek aan Pander is dat de bewoners het complex in zelfbeheer hebben. Daardoor bepalen de bewoners zelf wie er in Pander komt wonen en hoe het geheel functioneert. Er is hierdoor veel mogelijk binnen Pander; iedereen kan ideeën aandragen en er zijn veel gemeenschappelijke ruimtes en faciliteiten. Creativiteit, betrokkenheid en inzet van bewoners wordt gewaardeerd en is zelfs essentieel voor het zelfbeheer van het complex.

In totaal bestaat Wonen Werken Pander uit zo'n 59 woningen, 8 groepswoningen en 15 bedrijfsruimtes, inclusief Pander Plus (woningen voor mensen van 50 en ouder). Op deze webpagina lees je wat meer algemene informatie over het leven binnen Pander en haar geschiedenis. Onder het kopje Interesse vind je meer informatie over of en hoe je in aanmerking komt voor een woon- of bedrijfsruimte binnen Pander.


 
 
 

Activiteiten


Werkgroepen

Pander staat of valt met de betrokkenheid van bewoners. Dit kan op veel verschillende manieren, de een heeft nu eenmaal meer tijd en energie dan de ander. Er zijn daarom verschillende werkgroepen tot leven geroepen (zoals de pleinwerkgroep, de werkgroep onderhoud, de feest commissie etc.) Aangezien de inzet van bewoners noodzakelijk is om het zelfbeheer overeind te houden, vragen we mensen die hier willen komen wonen dan ook om goed na te denken of Pander wel echt iets voor hen is. Want er wordt wel wat van je verwacht.


Pandertuintjes

In 2010 is het Panderplein opengebroken om er volkstuintjes te creëren. Hierdoor heeft het plein een minder anoniem karakter en is het een veel aangenamere plek geworden voor bewoners en bezoekers. Alle bewoners kunnen zich inschrijven voor een kavel op het plein. De pleinwerkgroep beheert de tuinen en wijst de kavels toe aan geïnteresseerden. Elke maand is er één tuinzondag waarop de bewoners samen in de tuinen werken, onder het genot van koffie en appeltaart.

Panderbar & Panderfestival

Op elke eerste vrijdag van de maand komen de bewoners van het Pandercomplex samen in de Panderbar 'het tussendoor' voor een borrel. Deze ruimte is ook beschikbaar voor andere bewoner initiatieven zoals bijvoorbeeld een expositie, een film avond, of een barbecue. Eens per jaar wordt er een groter evenement georganiseerd door de bewoners voor de bewoners: het Panderfeest. Dit evenement zorgt voor meer samenhorigheid en verbinding tussen oud en jong.

 

Geschiedenis van Pander


 

Meubel- en vliegtuigfabriek

Vanaf 1887 was de meubelfabriek Pander aan het Buitenom gevestigd. De ligging aan deze singel was erg geschikt voor het transport van grondstoffen en goederen. In 1915 bereidde de fabriek zich uit en kocht de omringende hofjes op om door fabrieksgebouwen te vervangen. Naast meubels en stofferingen bouwde de fabriek tussen 1920 en 1940 ook vliegtuigen en onderdelen daarvan. De Pander-postjager is beroemd geworden als driemotorige postvliegtuig. Het vliegtuig fungeerde als snelle postverbinding tussen Nederland en Nederlands-Indië. De vliegtuigen lijken minder geslaagd te zijn dan de meubels, afgaande op de volkswijsheid “Meubels koop je bij Pander, vliegtuigen bij een ander”.


Het initiatief

Nadat in de jaren '50 de meubelfabriek en in de jaren '70 de belastingdienst uit het blok vertrok, waren de gebouwen aan het buitenom in bezit van de rijksoverheid, die er steeds minder naar om keek. Tijdens de woningnood in de jaren '80 werden de gebouwen aan het buitenom in gebruik genomen door een groep krakers. Ze kwamen er al snel achter dat deze gebouwen onderdeel waren van het grote 'Pandercomplex'. Pander werd een bolwerk van een groep bewoners met een eigen cultuur. In 1981 verwierf de gemeente Den Haag via een ruilactie met de overheid veel panden waaronder het Pandercomplex. Al snel kwam de gemeente met plannen om het Pandercomplex te slopen om plaats te maken voor nieuwbouw. De krakers zetten zich samen met de buurtbewoners in om aan te tonen dat een andere bestemming mogelijk is voor het leegstaande karakteristieke complex. Gemeente Den Haag liet zijn plannen varen en begin 1985 werd een planteam opgericht, bestaande uit vertegenwoordigers van de gemeente, bewoners en de architect. Het team maakte een plan voor het Pander-complex dat een combinatie betrof van renovatie, restauratie en nieuwbouw. Na 6 jaar inspanning was de renovatie van de Panderfabriek een feit. Doel van het project was onder meer om te laten zien dat oude leegstaande panden op een andere manier aangepakt kunnen worden. De initiatiefnemers wilden een karakteristiek pand behouden en een toch betaalbare mix van wonen en werken in de binnenstad realiseren. Uiteindelijk is dit gelukt en kan het initiatief als een succes worden beschouwd.


 

Interesse in wonen binnen Pander?


 

Contact gegevens


 
 

Locatie

  • Vereniging Wonen Werken Pander
    Binnendoor 32
    2512 XX Den Haag
 

Contact

Voor contact en meer informatie graag het contact formulier hieronder invullen.

Velden met een * zijn verplicht